Gazteen arteko genero-indarkeria osasun publikoko arazo larria bihurtu da mundu osoan. Munduko 5 emakumetik bat indarkeria fisiko edo sexualaren biktima da; Europako 10 emakumetik bat sexu-indarkeriaren biktima izan da (15 urte bete aurretik nahiz bete ondoren); eta 20 emakumetik batek bortxaketa jasan du. Horrek ez ezik, indarkeriak ere eragina izan dezake dimentsio emozionalean, eta, beraz, emakumeen % 43k indarkeria psikologikoaren, irainaren eta jazarpenaren adierazpenen bat jasan du, besteak beste.
Nerabezaroan izandako abusuak, biktimari ez ezik, familiari eta beste gizarte-harreman batzuei ere eragiten die, eta, gainera, ondorio larriak ditu haren garapenean; besteak beste: antsietatea, depresioa, elikadura-portaeraren nahasmenduak, norberaren irudiaren distortsioa, suizidioak, autoestimu baxua eta drogen kontsumoa. Horregatik, ezinbestekoa da arazo horri aurre egitea, besteak beste, indarkeria prebenitzeko programen bidez.
Indarkeriaren aurkako programa horien eraginkortasuna bermatzeko, beharrezkoa da programa horiek zientzian oinarrituta egotea, bestela aplikatzen diren programa askok ez baitute funtzionatzen.
Razionero-Plaza eta kideen artikuluan, MEMO4LOVE ikerketa-proiektuaren esparruan ezarritako programa baten aplikazioaren emaitza positiboak azaltzen dira. Programak sexu-indarkeria desagerrarazteko esku-hartze eraginkorrak planteatzen eta garatzen ditu, gai hauen inguruan, bakoitza bere saioetan:
- Maitasuna soziala da: gazteekin maitasuna soziala delako ideia lantzen eta eztabaidatzen da, hau da, maitasun- eta erakargarritasun-ereduak ez dira berezkoak, baizik eta filmetan, literaturan, telebistan eta beste komunikabide batzuetan ikasten dira, baita ikaskideen arteko hitzaldietan ere. Inor ez dago behartuta harreman afektibo-sexualak bortizki izatera, eta harreman horiek izanda ere, erakarpen-eredu berriak ikas eta eralda daitezke.
- Diskurtso nagusi hertsatzailea: harremanetako askatasuna aztertzen da, eta mutilekiko erakarpena indarkeriazko jarrera eta portaerekin lotzen duen diskurtso nagusi hertsatzailearen eragin negatiboarekin amaitzeko beharra azpimarratzen da. Lotura hori erakusten duten adibideak lantzen dira, eta noizbehinkako harremanetan ere indarkeria dagoela azaltzen da. Harreman-eredu bat aurkezten da, pertsona berarekin pasioa eta adiskidetasuna izateko. Eta, azkenik, amesten dituzten harremanez eta amets horiek lortzeko moduaz hitz egiten da.
- Berdinen taldearekiko engainua eta elkartasuna: lagunekiko elkartasuna, engainuaren naturalizazioa eta moral bikoitza (noizbehinkako harremanetarako mutil biolentoak eta harreman egonkorretarako indarkeriarik gabeko mutilak aukeratzen dira) gainditzea lantzen dira. Horrekin lotuta, indarkeriak osasunean eta garunean duen eragina: harreman toxiko eta bortitzei buruzko ikerketen datuak partekatzen dira, eta harreman onak izateak bizitza osasuntsuagoa, luzeagoa eta zoriontsuagoa ahalbidetzen du.
- Maskulinitate alternatibo berriak eta genero-indarkeriari aurre egiteko duten garrantzia. Maskulinitate-ereduak eta adiskidetasunak harremanak aldatzeko maitasun idealean duten zeregina aztertzen da.
- Sexu-adostasuna. Harreman batean parte hartzeko askatasuna bermatzeak duen garrantziari buruz hausnartzen da, eta baimen hori bermatzea zaila den egoerak aztertzen dira, adibidez, botere-erlazioak daudenean.
- Aldaketa posible da, eta oso garrantzitsua da gezurrak desmuntatzea. Oso zabalduta dauden bi gezurren gainean lan egiten da: “maitasun erromantikoak hiltzen duela” eta “mikromatxismoak”. Frogen arabera, bakar batek ere ez du oinarri zientifikorik, eta indarkeriarik gabeko haurrei eta gizonei errua botatzeko besterik ez dute balio.
Zientzian oinarritutako programa horrek proposatzen dituen esku-hartzeen garapena, genero-biolentziaren arazoaren errebindikazioarekin eta gizarte-kontzientziazioarekin batera, horren aurkako giltzarri bihurtzen da, eta gazteek, nahi badute, beren bizitza, osasuna eta familia, lagun eta komunitatearena hobetzeko erabakiak har ditzaten.
Egilea: Ainhoa Bilbao
