Hainbat ikerketak adierazten dutenez, mundu osoko bost haurretik ia batek osasun mentaleko arazoren bat du, epe luzerako beste osasun-arazo batzuekin zerikusia duena eta garapenean emaitza negatiboak dituena; era berean, lotura du errendimendu akademiko txikiagoarekin, substantzien abusuarekin eta portaera antisozialarekin.
Ingalaterran haurren osasun mentalari buruz egindako inkesta baten emaitzek agerian utzi zuten osasun mentaleko arazoak zituzten familien eta gazteen ia hiru laurdenek, laguntza bila zebiltzala, irakasle batengana jo zutela lehenik, eta horrek agerian uzten du eskolak funtsezko lekuak direla ongizate emozionala eta irakasleek haurren garapenean duten eginkizun eragingarria sustatzeko. Beraz, eskolak testuinguru egokia dira haurren ongizate orokorraren eta haurren osasun mentalaren sustapenean modu proaktiboan lan egiteko, eskola-programen eta detekzio unibertsalaren bidez.
Era berean, eskolako kide izatea, hau da, ikasle eskolaren ikastetxearekiko konexio-sentimendua, funtsezko osagai gisa planteatu da haurren ongizate sozioemozionalaren hainbat alderditan, autoestimuan eta ikaskideekiko harremanetan barne, bereziki nerabezaroan. Lehen Hezkuntzako urteetan ongizate sozioemozionalaren, bakardadearen eta eskolako kide izatearen arteko harremanari buruz gutxiago dakigu, nahiz eta aldi hori askotan haurren bakardade-sentimenduekin lotzen den.
Ildo horretan, Palikarak eta kideek egindako ikerketan, Lehen Hezkuntzan eskolak duen zeregina aztertu dute, ongizate sozioemozionalaren, eskolako kide izatearen eta bakardadearen arteko harremana lehen hezkuntzako urteetan.
Horretarako, Erresuma Batuko hiriburuko hiru eskolatako bostehun haur londrestarrekin lan egin da, eta osasun mentaleko azterketak egin zitzaizkien hiru elementuak neurtzeko: pertenentzia, bakardadea eta ongizate emozionala. Lortutako emaitzak Lehen Hezkuntzako urteetan ongizate sozioemozionalaren eta bakardadearen arteko harremanean eskolako kide izateak duen funtsezko zereginari buruzko ebidentziak izaten has daitezke.
Aurkikuntzek azpimarratzen dute eskolek zeregin garrantzitsua izan dezaketela bakardadea prebenitzeko, jakina baita haurren osasun mentalarekin estuki lotuta dagoela. Ongizate sozioemozionala sustatzeko esku-hartzeak garatzean, haurren bakardade-sentimenduetan eragina izango dute soilik eskolako kide izatearen pertzepzioa aldatzen badute.
Bestalde, garrantzitsua da jakitea esku-hartze goiztiar bat eginez gero epe luzera eragin positiboa izan dezakeela, bakardadetik oso urrun dauden espazioak sortuz, non ikasleak eskolan adiskidetasunez inguratuta sentituko diren. Gainera, badakigu horrela jazarpena jasateko arriskua ere prebenitzen ari garela.
Egilea: MªLuisa Jaussi
