UNESCOk txosten berri bat argitaratu du: “Gure etorkizunak elkarrekin irudikatzea: hezkuntzarako kontratu sozial berria”, nazioarteko batzorde baten lanaren emaitza eta mundu osoan zehar banatutako milioi bat lagunen ekarpenak izan dituena.
Batzordeko kideak politikaren, akademiaren, arteen, zientziaren, enpresen eta hezkuntzaren munduetako pentsamendu-liderrak dira. Lehen proposamen bat egin zuten, eta martxoan argitaratu zuten. Ekimenak munduko puntu guztietako pertsonen, erakundeen, unibertsitateen eta abarren ahotsak izan nahi zituen. Horregatik, UNESCOk gizarteari dei egin zion eztabaidan parte har zezan, guztion artean erabakitzeko nola birplanteatu nahi dugun hezkuntza gero eta konplexutasun, ziurgabetasun eta hauskortasun handiagoko mundu honetan.
Duela gutxi argitaratutako txostenak oso argi uzten du hezkuntza eraldatzeko beharra, iraganeko bidegabekeriak konpontzeko eta guztiontzako etorkizun justu eta iraunkorra sortzeko, eta, hori lortzeko, guztiok batera lan egin behar dugula eta hezkuntzari buruzko kontratu sozial berri bat egiteko gai izan behar dugula.
Kontratu berri hori, informearen arabera, giza eskubideen oinarri diren printzipio zabaletan oinarritu behar da (inklusioa eta ekitatea, lankidetza eta elkartasuna, bai eta erantzukizun kolektiboa eta interkonexioa ere), eta sorrerako bi printzipiori jarraitu behar zaie:
– Bizitza osoan kalitatezko hezkuntza jasotzeko eskubidea bermatzea. Kontua da hezkuntzarako eskubidea, Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalaren 26. artikuluan ezarritakoa, hezkuntzarako kontratu sozial berriaren oinarria izaten jarraitu behar duena, zabaldu egin behar dela bizitza osoan kalitatezko hezkuntza jasotzeko eskubidea barne hartzeko.
– Hezkuntza indartzea ondasun publiko eta komun gisa. Hezkuntzarako kontratu sozial berri batek, finantzaketa publikoa jasotzea bermatzeaz gain, pertsona guztiak hezkuntzari buruzko eztabaida publikoetan sartzea bermatu behar du.
Txostenak gai eta gako batzuk goraipatzen ditu, besteak beste:
- Hezkuntza berritzeko proposamenak. Txostenak dio pedagogia lankidetza- eta elkartasun-printzipioen inguruan antolatu beharko litzatekeela. Ikasleen gaitasun intelektualak, sozialak eta moralak sustatu beharko lituzke, elkarrekin lan egin dezaten eta mundua enpatiaz eta errukiz eralda dezaten.
- Ikasketa-planei dagokienez, txostenak gaineratzen du ikaskuntza ekologikoa, kulturartekoa eta diziplinartekoa azpimarratu beharko luketela. Era berean, adierazten du garrantzitsua dela informazio okerraren hedapena geldiaraztea, alfabetatze zientifiko, digital eta humanistikoaren bidez, gezurra eta egia bereizteko gaitasuna indartuko duena. Edukietan, metodoetan eta hezkuntza-politiketan, herritartasun aktiboa eta parte-hartze demokratikoa sustatu beharko lirateke.
- Irakaskuntzaren esparruan, txostenak argi uzten du irakasleen lanaren ezaugarriak elkarlana eta talde-lana izan beharko liratekeela. Hausnarketak, ikerketak eta ezagutza eta praktika pedagogiko berrien sorkuntzak irakaskuntzaren parte izan beharko lukete.
- Eskolek hezkuntza-leku babestuak izan beharko luketela baieztatzen du informeak, inklusioa, ekitatea eta ongizate indibidual eta kolektiboa sustatzen baitituzte, eta, era berean, berriro irudikatu beharko lirateke, mundua etorkizun bidezkoago eta iraunkorrago bihurtzeko bidean.
Azkenik, txostenak ikerketarako eta berrikuntzarako deia egiten du, eta unibertsitateei eta goi-mailako hezkuntzako beste erakunde batzuei eskatzen die hezkuntzarako kontratu sozial berri baten sorreraren alderdi guztietan aktiboki parte har dezaten.
Txostenak dioen bezala, egiten diren proposamenak abiapuntu bat baino ez dira, komunitateei, herrialdeei, eskolei eta era guztietako hezkuntza-programa eta -sistemei egindako gonbidapena dira, hezkuntzarako kontratu sozial berri bat eztabaidatu eta ezartzera irits daitezen, gure etorkizunak elkarrekin irudikatzeko funtsezko urratsa baita.
Egilea: Luisa Maria Puertas
