Ahozko irakurketaren arintasuna irakurtzeko gaitasunarekin lotutako aldagai garrantzitsu bat da. Jakin badakigu gaitasun hori izateak garrantzi handia duela ibilbide akademikoaren arrakastan eta, beraz, haur askoren bizitzan.
Sarritan, jariakortasun-ebaluazioek haur batek zenbakizko puntuazio bakarrean irakurtzeko duen arintasun orokorra nabarmentzen dute. Dimentsio ugari kontuan hartzen direnean ere, irakurketa-jariakortasunaren aldakuntzen ñabardura adierazten duten prozesuak ez dira kontuan hartzen.
Gai hori argitze aldera, Amanda Percie, Laura Arrigton eta Alan D. Flurkey (2020) ikertzaileek argitaratu duten Illuminating the Complexity of Oral Reading Fluency: A Multiple Lens Approach artikulu zientifikoan, kasu-azterketa instrumental baten bidez, jariotasunaren aldakortasuna ikertzen dute haur batekin ahozko irakurketaren testuinguruan, lente anitzeko ikuspegia erabiliz eta irakurketa-jariotasuna aztertzen duten hainbat datu-iturri erabiliz. Hori irakurleak testuarekin harremana izaten doan heinean gora egiten duen fenomeno konplexu gisa ulertzen da, eta ez, ordea, neurri edo aurrebaldintza estatiko gisa.
Begien jariakortasuna, irakurketa-fluxua eta mugimendu-erroreen analisia ebaluatzen dira, testu oso baten barruko arintasuna nola aldatzen den eta aldakortasun horrek ikertzaileei eta hezkuntza-arloko profesionalei zer ezagutza eman liezaiekeen aztertzeko.
Ikerketak zehazten du irakurketaren arintasuna honako sei faktore hauen inguruan sortzen dela: (1) akatsak, (2) testuaren diseinua, (3) alderdi performatiboak ozenki irakurtzea, (4) hitzaren barruko erregistroak, (5) perpaus-mugen bidezko erregistroak eta (6) testuarekin ohitzea. Gainera, irakurketa irakurlearen eta testuaren arteko etengabeko topaketa dela adierazten dute ikertzaileek, non hainbat arrazoirengatik jariakortasun-aldaketak gertatzen diren, ez modu independentean edo isolatuan, baizik eta modu sinergikoan, irakurleak testuarekin harremana duen bitartean.
Azterketaren ondorioek ikasleen irakurketa-jariakortasunaren ulermen aberatsagoa zein dinamikoagoa sustatzen dute. Horretarako, irakasleei irakurketa-jariakortasunaren ikuspegi zabala eskaintzen zaie, eta horren kontzeptualizazio desegokiak defendatzen dituzten irakurketa-politika sinplistak ez onartzera bultzatzen dituzte.
Hortaz, oso garrantzitsua da irakasleek nazioarteko komunitate zientifikoak bultzatu zein egiaztatutako eta inpaktu soziala duten ebidentzia zientifikoetan oinarritutako esku-hartzeak garatzea, modu horretan, hezkuntza-komunitateari emaitzarik onenak eman dituzten ikuspegiak zein ekintzak eskaini ahal izateko.
Egilea: Ane Olmedillo
