El Periódico Educación-etik itzulita.
Komunikabideetan eskola hobetzeko errepikatu ohi den baieztapenetako bat da emaitza txarren arrazoia irakasleen araberako ikasle-ratio handia dela, eta emaitza horiek hobetzeko modua ratio hori murriztea dela. Hala ere, ELGA (Education at a Glance) bezalako erakunde ofizialetan aurki ditzakegun hezkuntza-datuei azkar begiratuz gero, sinesmen faltsu hori berehala desmuntatzen da. Gure herrialdean dagoen ikasle-ratioa, irakasleen arabera, ez da nazioartean dagoen handiena. Izan ere, datuek erakusten dute Espainian, azken hamarkadan, irakasle bakoitzeko ikasle gutxiago egon direla beti ELGAko herrialde guztietan baino, batez beste. Izan ere, 2016az geroztik (adibidez), Espainiako irakasle bakoitzeko ikasleen ratioak behera egin du lehen hezkuntzan. Jakina, hezkuntzarako baliabide gehiagoren alde nago eta, horien artean, ratioak murriztearen alde, baina hori ez da lortzen errealitatearekin bat ez datozen baieztapenekin. Denbora gutxian emaitzetan hobekuntza gehiago lortzen dituzten herrialdeak ez dira ratioa murriztean zentratzen, baizik eta ebidentzia zientifikoek horiek hobetzen dituztela frogatu duten hezkuntza-jarduerak ezartzean.
PISA txostenak (Programme for International Student Assessment), hezkuntzari buruzko nazioarteko azterlanik handienak, herrialde gehiago hartzen dituenak eta erregulartasunez egiten denak, aldian-aldian eskaintzen ditu irakurketaren, matematikaren eta zientzien alorreko ikaskuntzaren emaitzak. Argitaratutako azken edizioan (2018koa), Singapurreko eta Txinako (Macao, Hong Kong eta Taipei) ikasleek hartu dituzte ikasgai guztietako lehen lekuak. Herrialde horietako irakasle bakoitzeko ikasleen ratioa zein den aztertuz gero, datuek argi eta garbi erakusten dute batez beste gure ikasgeletan aurkitzen dugun ikasle kopurua gainditzen dutela (Education at a Glance). Txinan, adibidez, ohikoa da 40 ikasleko gelekin topo egitea (bai lehen hezkuntzan, bai bigarren hezkuntzan). Espero izatekoa da, irakasle bakoitzeko ikasle-ratioak oso handiak diren herrialdeetan, ikaskuntzaren emaitzak murriztu egingo zirela. Bada, ez; PISAren eta Education at a Glance-ren datuak sendoak dira irakasleek zenbat eta ikasle gutxiago izan, orduan eta hobeak izango dira ikaskuntzaren emaitzak.
Ez da Txinan bakarrik gertatzen. Beste kultura batzuetako herrialdeetan ere antzeko zerbait gertatzen da. Kanada, adibidez, beti agertzen da PISAren emaitzen top-10ean, eta Espainiako kasuan baino askoz ikasle gehiago ditu irakasle bakoitzeko. Antzeko zerbait gertatzen da Netherlandsekin, matematikaren ikaskuntzan ere buru tropelean kokatzen baita argi eta garbi.
Aldiz, gure ikasgeletan, batez ere Bigarren Hezkuntzakoetan, gerta daiteke, ratioak beste herrialde batzuetan baino baxuagoak izan arren, ikasgela bakoitzeko ikasle gehiago izatea, hemen ikasgela baten ardura hartzen ez duten irakasleen proportzio handiagoa dagoelako. Egia bada ikasgelako ikasle gehiegi izateak emaitzei kalte egiten diela, orduan proportzio handiago horrek emaitzei kalte egiten die.
Zer gertatzen da orduan? Zein da ikaskuntza-emaitza on batzuen gakoa? Ziur asko, bat baino gehiago dira, baina guztiak hezkuntza-jarduera arrakastatsuak dira, nazioarteko ikerketa zientifikoak bermatzen dituenak, eta emandako jarduera batek, egin behar den bezala aplikatuz gero, ikaskuntzak hobetzen dituela frogatzen duten ebidentzia zientifikoak dituztenak. Gakoak, hala nola ikasleak taldekatzeko modua (Valls eta Kyriakides, 2010), Literatur Solasaldi Dialogikoetan gizateriaren sorkuntzarik onenekin irakurtzea lantzen duten, familiek ikasleen ikaskuntza-jardueretan parte hartzen duten, ikasteko denbora zabaltzeko jarduerak dauden, gatazkak aurreikusten diren eta bizikidetza-eredu dialogiko batekin konpontzen diren, besteak beste, nazioarteko komunitate zientifikoak bermatzen dituen.
Inpaktu-aldizkarietan argitaratu diren ebidentzia askoren arabera, horrelako jarduerek hobetu egiten dituzte haur guztien ikaskuntzak, familien testuingurua, desberdintasunak, jatorria eta klase sozioekonomikoa kontuan hartu gabe. Aitzitik, aniztasun horrek guztiak, hezkuntza-jarduera arrakastatsuekin batera, azaltzen ditu, hain zuzen ere, haur horiek beren ikaskuntzetan lortzen dituzten hobekuntzak.
