Periódico Educación-etik itzulita
Hogeigarren mendeko intelektualik onenetako batek zioen hasieran uste zuela ez zituela ulertzen korronte postmodernoko liburuak, baina gero konturatu zen ez zegoela zer ulertu. Ulertzen ez diren liburuak oinarrizko akatsez beteta daude, eta horiek ez dira inoiz zuzentzen, ez dituztelako irakurtzen, ezta erosten dituztenek ere, eta irakurtzen dituzten bakanek ez dituzte ulertzen. Garai batean, maila txikiagoko irakasleei ikasleek ez zieten ulertzen klasean, eta ez zuten ulertzen, hainbeste maila zuela pentsa zezaten.
Ez da ezer galtzen Bourdieu, Foucault edo Derridaren liburuak ez irakurtzen. Foucaultek bortxaketaren eta pederastiaren despenalizazioa defendatu zuen beti, eta milaka orrialde idatzi zituen muturreko sexismo hori justifikatzeko, esanez harreman guztiak, eta horien artean sexu-harremanak, botere-harremanak direla, bai helduen arteko sexualitatea, bai heldu baten eta adingabearen arteko sexualitatea, bi pertsonen arteko adostasun askearekin zein indarkeriarekin. Jende askok bere liburuak erosten ditu edo, besterik gabe, haiei buruz hitz egiten entzuten du, baten bat irakurtzen badute ez dute ulertzen eta azkenean Foucault hezkuntzaren eta feminismoaren erreferente gisa jartzen dute. Adingabeei egindako sexu-abusuen aurka daudela diote, eta adingabeei egindako sexu-abusuen defendatzaile nagusia dute erreferente.
Maila intelektual ona duten eta hezkuntzaren balio ez-sexisten aldeko teoriak dituzten liburuak ere, hizkuntza ulergarrian idazten ez badira, inoiz zuzentzen ez diren oinarrizko akatsetan erortzen dira, eta, gainera, irakurri dituztela diotenek akats horiek biderkatzen dituzte. Milaka adibide daude, baina hemen baten bat baino ezin dut jarri. Habermasen Komunikazio Ekintzaren Teoriaren gaztelaniazko orrialde batean, eragin ez-okuzionaltzat jartzen da egileak zuzendutako jatorrizko bertsioan perlokuzio-efektua dena. Hamarkadetan zehar ez da akats hori zuzentzen, inor ez delako konturatzen, ez bakarrik liburu honi buruz hitz egiten duten pertsona asko, baita irakurtzen duten gutxi batzuk ere. Akats hori ez da Habermasena, baina oso oinarrizkoak diren beste batzuk bai, eta ez ditu berak ere zuzentzen, adibidez Austinen Mintzamenaren Teoriaz edo Parsonsen Elkarte Komunitatearen Teoriaz gaizki interpretatzen dituen kontzeptuak.
Norbaitek pentsa dezake perlokuzio-eredua oso orrialde zehatz batekoa dela, beste bat jar dezagun. Meadek bere kontzeptu oso garrantzitsuak azaltzen ditu, hala nola, “Self”, “I” eta “Me”; kasu askotan, “Ni”, “Ni” eta “Nire” itzultzen dira, eta ezinezkoa da jakitea noiz “Ni” “Self “ri buruz ari den eta noiz “I”-ri buruz ari den. Eta hori ez dago orrialde zehatz batean bakarrik; adibidez, Giddens Modernity and Self Identity liburuaren izenburuak Modernitatea eta Niaren identitatea izan zuen itzulpena. Inor ere ez da konturatzen, eta ohikoa da ingeles gehiago dakien eta Internet gehiago kontsultatzen duen ikasle distiratsuren bat konturatzea eta irakasleak akatsa bere ikaslearena delakoan zuzentzea, liburu zail horiek ezin baitira okertu eta intelektualtzat jotzen duen lagunak ere ezin baitu huts egin.
Intelektualki bikainak diren eta hezkuntza eta gizartea hobetzen laguntzen duten liburuak hizkuntza ulergarrian idazten dira. Asko dakienak ez du distantziarik behar, ez tarimarik ez ulertzeko moduan idazterik. Aitzitik, idatzi mundu guztiak uler dezan. Horrela, akatsen bat badu, txikia bada ere, berehala detektatu, esan eta zuzendu egiten dio. Ondorioa oso argia da: liburu bikainak eta, beraz, ulergarriak irakurtzea da adimentsua.
Egilea: Ramón Flecha
