Periódico Educación-etik itzulita
Gure mendeko kateamendu indartsuenetako bat, osasunean eragina duena, kapitalismorik txarrenak arrakasta handiz lortzen duena da, gaueko martxaren zati handi bat menderatzen duena. Pertsonen diskurtso hertsatzaileak eta askatasun-galerak aurpegi asko dituzte. “Hemen gertatzen dena hemen geratzen da” (“Lo que pase aquí, aquí se queda”) bezalako esaldiek indarra hartzen jarraitzen dute gaur egun, eta diskurtso hertsagarri hori ezkutatzen dute.
What Happens Here, Stays Here (What Happens in Vegas, Stays in Vegas bezala ere ezaguna) Las Vegas hirirako publizitate-kanpaina baten esloganean du jatorria. Kanpaina 2003ko otsailean hasi zenean, ia berehala nazioarteko fenomeno kultural bihurtu zen, eta pop kulturaren erreferente ugari erabili zituzten. Gaur egun, haurrek eskura dituzten giro askotan (abestiak, sare sozialetako bideoak, filmak, etab.) gaur egun ere existitzen da.
Horietako batzuen kezka aprobetxatzen dugu, eta ideia horri buruz hitz egiten dugu 8 eta 10 urte bitarteko neska-mutilekin.
Zer esan nahi du ideia horrek “Hemen gertatzen dena, hemen geratzen da” festa giroan?
“Zer gertatuko da festa horretan? Dena delakoa izatea ezin da kontatu, ezta aurpegiratu ere; erokeriak…”
Zein tranpa ezkuta dezake?
“Hor gertatzen ari dena, txarra izan ala ez, ezin da kontatu. Eta, ziur aski, txarra izango da, bestela… zergatik ezin izango da kontatu?”
“Eh… Baliteke pertsonak intimitatean gorde nahi izatea…”
“Baliteke…”
Desberdina al da horrelako zerbaitetan parte hartzen duzun pertsonak ondo ezagutzen badituzu?
“Nik uste dut baietz, esan nahi dut… ez dela gauza bera konfiantzazko pertsonak badira, beti ondo tratatu zaituztenak, edo bestela… asko zaildu daiteke…”
“Uste dut muga beti dela zure askatasuna, ezta?, giza eskubideak, zuri han gertatzen dena gustatzea…”
“Bai, hori horrela [esaldiak dioena], ezin da izan…”
Adiskidetasun segururik ez duzun pertsona batek horrelako zerbait esaten badizu, erne jarriko zinateke? Zer uste dugu lagunduko digula ongi egoten, ziur?
“Inguratzen duen mezua dela. Hau da, hobe han ez egotea, edo norbaitek esaten badizu…”
“Lehenago edo geroago, han norbaitek zutaz abusatu dezakeela antzeman dezakezu, edo zu mespretxatu edo engainatu…”
Esaldi horrek dioena ez da egia, eta 8 urteko haurrak engainatu eta kaltetu ditzake. Hor gertatzen dena ez da inoiz geratzen, zurekin doa betiko, eta eragina du askatasun eta desio handiagoko edo itsusitasun eta menpekotasun handiagoko bizitza izan dezazun. Hori konpartitzeko nor aukeratzen dugun, denbora guztian kontsendimendua dagoen eta une oro gertatzen denak giza eskubideetan jasotako askatasunak urratzen dituen ala ez, horren araberakoa izango da.
Kapitalismorik txarrenak, hasieratik, askatasun faltsuaren engainua erabili du erakartzeko. Neska-mutil askorentzat oso garrantzitsua da haurtzarotik, batzuetan, eskolen, familien eta hezkuntza ez-formaleko erakundeen konplizitate inkontzientearekin barneratzen diren ideia horiei buruz hausnartzea. Horiek ulertzeak eta modu kritikoan egiteak aldatu egiten du haien desirak bustitzeko modua, eta toxikotasunez eta menekotasunez edo askatasunez beteta gera daitezke.
Egilea: Esther Roca
