Hainbat hedabidek MeToo Universidad mugimenduaren 10. urteurrenaren ospakizunaren berri eman dute. Batzuek, hala nola SINC Agentziaren aldizkariak, erreportaje luze batekin egin dute, non unibesitateetan genero indarkeriaren aurkako mugimenduaren protagonista eta sortzaileetako batzuen ahotsak jasotzen diren; beste batzuek, berriz, El Periodico, Público, El Independiente, El Diario Feminista, Radio Cable eta abarrek SINCen argitalpena erabili dute, eta mugimenduak campusetan izan dituen aurrerapen eta arrakasta handiak azpimarratu dituzte.
Horrez gain, zenbait hedabide haratago joan dira, hala nola, Periódico Educación, eta haren editorialetik genero-indarkeriaren aurkako borrokarekiko konpromisoa eta biktima guztiei emandako babesa azaldu nahi izan dute. Oraingoan, Espainiako unibertsitatean omertà hausten hasi ziren pertsonak aipatu dituzte, Ramón Flecha, Rosa Valls eta Lidia Puigvert irakasleak. Gainera, online argitalpen hau, arrakasta handiz, sinadura-bilketa bultzatzen ari da mugimendu hori babesteko.
Kaieratik, Adarrak ere 10. urteurrena ospatu nahi du, eta elkartasuna adierazi nahi die mugimendu hau martxan jarri zuten biktimei eta haiek babestu zituztenei, nahiz eta indarkeria isolatzailea jasan zuten. Era berean, laguntza ematera animatzen zaituztegu, Periódico Educación-aren editoriala sinatuz.
Lehen salaketak eta mugimenduak 90eko hamarkadan eman baziren ere, AEBn gertatzen zenaren paraleloan, biktimek berek eta mugimenduaren historiaren ikertzaileek, Hipatia Press-en argitaratutako artikuluan, MeToo Unibertsitatea Espainian 2013an hasi zela diote, Unibertsitatean Genero Indarkeriaren Biktimen Sare Solidarioaren (RVVGU) fundazioarekin, sexu-jazarpenaren 15 biktimarekin. “Isiltasuna hautsi zen unea izan zen”, dio Mar Joanpere Forasterrek, RVVGUren sortzaileetako batek eta Espainiako unibertsitate batean berdinen arteko sexu-jazarpen kasu bat irabazi zuen lehen biktimak, “eta hortik sortu zen 2022an MeToo Universidad ospetsua ere”. Nire kasuan, oso argi diot: “Ramon Flecha katedradunaren babes irmoa aurkitu izan ez banu, unibertsitatea utziko nukeen, zoritxarrez emakume askok egin behar izan duten bezala. Horri esker, irabaztea lortu nuen, eta indarra hartu nuen sare solidario bat sustatzeko, guztiek euskarria izan dezaten, nik izan nuen bezala “.
Mugimendua batez ere Katalunian sortu zen, eta oso azkar Genero Indarkeriaren Behatokiak Genero Indarkeria Prebenitzeko Jardunbide Egokien Bankuan ezarri zuen. “AEBko mugimenduarekin elkarrizketan, MeToo Unibertsitatea zubiak ehuntzen joan da Espainian, Europan eta Latinoamerikan, eta alde guztietako biktimen kasuak jaso ditu”, esan du Patricia Melgar Alcantud Gironako Unibertsitateko (UdG) Generoari eta Desberdintasun Sozialei buruzko Diziplinarteko Ikerketa Taldeko zientzialari nagusiak. Ikerketa horretan ere parte hartu zuen, eta aurten Cuando David vence a Goliat liburua argitaratu du, Gironako eta Kaliforniako Unibertsitateko beste bi ikertzailerekin batera.
Lan honetan, RVVGUen lehen sare horren sorreraren atzean dauden pertsonen historiak kontatzen dira, baita berriki publiko egindako kasuak ere, hala nola 2022ko urtarrilekoa, non genero-indarkeriaren kasuak lehen aldiz salatzen zituzten 25 irakasleren testigantzak eman baitziren ezagutzera.
Azken hamarkadan aurrerapen handia egin da. Rosa Vallsek, UBko katedradunak, 2016an argitaratu zuen emakumeen aurkako indarkeriaren isiltasuna hausteari buruz Espainiako unibertsitatean egiten zen lehen ikerketa. Campusetan ez zegoen protokolorik, ezta indarkeria diren ekintzei buruzko sailkapenik ere. Baina agerian geratu zen Espainiako unibertsitateetako erasoen % 91 ez zirela salatzen, eta eraso horiek egiten zituztenek inpunitate osoz egiten zituztela.
Isiltasuna apurtzera, aurpegia ematera eta biktimei babesa ematera ausartu diren pertsonek genero-indarkeriatik isolatuta egon dira, eta, kasu askotan, kostu pertsonal eta profesional handia ekarri diete.
Desiragarriena litzateke, aipatutako ikertzaileek dioten bezala, isolatuta geratzen direnak eta bakarrik sentitzen direnak ez izatea biktimak, baizik eta indarkeria erabiltzen dutenak. Baina oraindik ere desio horrek oztopoak ditu, nahiz eta horri buruzko legeria egon eta parlamentu batzuetan genero-indarkeria isolatzailea eta horren ondorioak onartu.
MeToo Unibertsitatea mugimenduak, iazko irailaren 26tik 30era bitartean, desanimatu beharrean, astebetean baino gutxiagoan herrialde osoko hogei unibertsitate baino gehiago bisitatu zituen, sexu-jazarpenaren eta genero-indarkeria isolatzailearen biktimek errepresalien beldurrik gabe hitz egin ahal izateko guneak irekiz. Horrela, unibertsitate batzuetan oraindik nagusi zen isiltasuna hausten lagundu zuten, eta elkartasun-sareak sortu zituzten biktima bakar bat ere isolatuta gera ez dadin.
Mugimendua zabaltzen ari da, eta gero eta beldur gutxiago dago salatzeko, baina oraindik ibilbide luzea falta da egiteko; gaur egun zenbait unibertsitatetan beren ikerketak eta prestakuntzak buloetan oinarritzen dituzten askok pribilegioak dituzte; aldiz, nazioarteko rankingetan bikaintasun-postuetan agertzen diren zientzialari asko ikusezin bihurtzen dira, adibidez.
Egilea: Luisa Maria Puertas
