Hainbat hamarkadatako ebidentziak erakusten du ariketak bizitza osasungarriagoak eta luzeagoak dakartzala. Hala ere, oraindik gutxi dakigu zeri buruz egiten den ariketa zeluletan onura horiek lortzeko. Ariketaren ondorio zuzenei buruzko ikerketa eta azterlan asko daude, baina ez dute azaltzen nola eta zergatik gertatzen den. Adibidez, ikerketa batzuek aspaldi jakin zuten astero 450 minutuz azkar ibiltzea denbora librean ariketa fisikoa egiten ez bada baino 4,5 urte gehiago bizitzearekin lotuta dagoela; edo jarduera fisiko erregularra egiteak sistema immunologikoa indartzen duela eta gaixotasun kronikoak prebenitzen dituela, hala nola minbizia, gaixotasun kardiobaskularrak eta 2 motako diabetesa; edo ariketa fisikoa egiteko ohiturak lesionatutako muskuluak sendatzeko bidea errazten duela.
Baina gaur egungo ikerketak hasi dira prozesu zelularren eta molekularren labirinto zabalaren irudi bat eraikitzen, eta prozesu horietako batzuek hantura murrizten dutela egiaztatzen ari dira, eta beste batzuek, berriz, zelulen konponketa eta mantentze-lanak areagotzen dituztela.
Edozein jarduera fisikok zelula, ehun, organo… ugari inplikatzen dituen prozesu asko martxan jartzen dituela eta ondorio ugari eragiten dituela deskubritzen ari dira. Ikertzaileak ia ez dira hasi interferentzien kakofonia honen esanahia aurkitzen, Atul Shahaji Deshmukh Kopenhageko Unibertsitateko biologo molekularrak dioen bezala “Ez dago molekularik sisteman bakarrik funtzionatzen duenik”.
Gaur egun ikerketak duen beste helburu garrantzitsu bat zera da, Snyderrek, MoTrPAC taldeko kideak, dioenez, ariketa horrek zergatik dituen ondorio hain askotarikoak sexu, adin eta jatorri etniko desberdineko pertsonengan. “Argi dago pertsona batzuek besteek baino onura handiagoa ateratzen dutela”.
Aurkikuntza horiek guztiak iraultzaileak izan daitezke; izan ere, ikertzaileek espero duten bezala, datu molekular horiek medikuei lagundu diezaiekete gaixotasun kronikoak dituzten pertsonentzat ariketa pertsonalizatuen preskripzioak garatzen, dio Bret Goodpasterrek, MoTrPAC taldeko kide eta Orlandoko (Florida) AdventHealth Research Instituteko fisiologoak. Aurrerago, ezagutza horiek ariketak ariketa egiteko gaixoegi dauden pertsonengan dituen ondorio onuragarrietako batzuk imitatzen dituzten terapiak garatzeko erabil litezke. “Horrek ez du esan nahi pilula batean ariketa izango dugunik, baina badira ariketaren zenbait efektu terapia batzuetan isla daitezkeenak”, dio Goodpasterrek.
David James, Australiako Sydneyko Unibertsitateko ariketako fisiologoak dio ariketaren barne-funtzionamendua ulertzeak osasun publikoko mezu argiagoak garatzen lagun dezakeela, jarduera fisikoa zergatik den garrantzitsua eta nola konpentsa dezakeen gaixotasun kronikoak izateko arriskua.
Osasuna hobetzeko ariketa gehiago egitea begi-bistakoa bada ere, mundu osoko helduen % 25 inguruk ez ditu betetzen Osasunaren Mundu Erakundeak astero gomendatutako ariketa mailak: 150 minututik 300 minutura edo gehiago intentsitate ertaineko ariketa, ibilaldi azkar bat bezala; edo 75 minututik 150 minutura intentsitate biziko ariketa, korrika egitea bezala.
Ikastetxeetatik, solasaldi dialogikoen bidez, familiak, ikasleak, irakasleak eta abar anima ditzakegu ariketa fisikoa egitearen abantailak ezagutzera, ohitura osasungarriak sortzearen garrantzia ulertzera eta, gainera, bakarka, familian, lagunekin eta abar egin daitezkeen praktikak partekatzera.
Argazkia: Freepik
Egilea: Luisa Maria Puertas
