Irailaren 21ean, NBEren Batzar Nagusiak Bakearen Kulturari buruzko Adierazpena eta Ekintza Programa onartu zituenetik 25. urteurrena bete denean, munduak Bakearen Nazioarteko Eguna ospatu du, gatazka aktiboen kopuru errekor batek markatutako testuinguru batean. Institute for Economics & Peace (IEP) erakundeak egindako azken Bake Globalaren Indizearen (GPI) arabera, gaur egun 56 gatazka daude abian, tartean 92 herrialde daudela; Bigarren Mundu Gerra amaitu zenetik erregistratutako kopururik handiena.
Gero eta handiagoa den indarkeria-egoera horrekin, NBEk 1999an bake-kulturarako ezarritako printzipioak gogoratzea eta lantzea proposatu zuen: bizitza, giza eskubideak eta askatasunak errespetatzea; indarkeriarik eza sustatzea hezkuntzaren, elkarrizketaren eta lankidetzaren bidez; eta gatazkak modu baketsuan konpontzea. Halaber, justizia, tolerantzia, demokrazia eta elkartasuna bezalako balioak sustatzearen garrantzia azpimarratu zuen.
NBEren Batzar Nagusiak, ospakizuna zela eta, elkarrizketaren eta negoziazioaren garrantzia azpimarratu zuen liskarraren alternatiba gisa, gatazkaren ordez lankidetza sustatuz. Bestalde, UNESCOk, “gerrak gizakien buruan sortzen dira, eta gizonen buruan eraiki behar dira bakearen gotorlekuak” ideian oinarrituta, aurtengo leloak proposatzen duen ildoan lan egiteko beharra nabarmendu zuen: “Bakearen kultura sustatuz”.
Efemeride horren ospakizuna Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalaren 3. artikuluan oinarritzen da: “Gizabanako orok du bizitzeko, askatasunerako eta bere pertsonaren segurtasunerako eskubidea”, eta munduan askatasuna, justizia eta bakea lortzeko oinarriak ezartzen ditu.
Erakundeek gogorarazi duten bezala, hezkuntza, formala zein informala, funtsezkoa da belaunaldi guztietan bakearen balioak ereiteko. Argi dago bakearen kultura sustatzea ez dela urtean egun bakarreko lana, eta bai familiei bai irakasleei dagokigula zuzenean.
Bake-kultura sustatzea ez da soilik familian edo ikastetxean gatazkarik ez egotea, baizik eta NBEk dioen bezala “prozesu positiboa, dinamikoa eta parte-hartzailea eskatzen du, elkarrizketa sustatzeko eta gatazkak elkar ulertzeko eta lankidetzan aritzeko espirituarekin konpontzeko”.
Ildo horretan, eta gizartean eragina duten ebidentzia zientifikoetan oinarrituta, ikastetxe asko daude, herrialde askotan, gatazkak prebenitzeko eta konpontzeko eredu dialogikoa lantzen ari direnak. Zero biolentzia zero urtetik ari dira lantzen; ausarten klubak kudeatzen ari dira hainbat ikasgelatan; ikasleekin, familiekin, irakasleekin eta boluntarioekin batera, solasaldi dialogikoen bidez, prestakuntza-prozesuetan parte hartzen ari dira; bizikidetzarako arauak adosten eta lantzen ari dira, etab.
Azken batean, bakearen kultura oso modu aktiboan sustatzen ari dira ikastetxe horietan, eta, aldi berean, matematika, hizkuntza, ingelesa edo gorputz-hezkuntza ikasten ari dira, inpaktu sozialeko ebidentzia zientifikoek egiaztatutako jarduera arrakastatsuen laguntzarekin. Zentro horietan, egunero irailaren 21a da.
Argazkia: Freepik
Egilea: Luisa Maria Puertas
