Alfabetatze matematikoa norbanako batek ezagutza matematikoak erabili, interpretatu eta aplikatzeko duen gaitasuna da (Jablonka 2003). Sei ikerketatako metaanalisi batek agerian utzi zuen alfabetatze matematiko goiztiarrak gerora matematikan izandako arrakasta iragartzen duela, baita irakurketan izandako errendimendua ere, alfabetatze goiztiarreko trebetasunak baino gehiago (Duncan et al. 2007). Haurrak AEBko haur‑eskola publikoan ohiko eskola‑ingurunean sartzen diren heinean, ebaluazioetako datuek erakusten dute aldeak daudela alfabetatze matematiko goiztiarrean eskolan sartzen diren haurren artean (Duncan et al. 2007; Chard et al. 2008; Yoshikawa et al.2016; Clements and Sarama 2016).
Ikerketa honen helburua haurren alfabetatze matematikoaren eta eskolaurreko asistentziaren, eskolaurre motaren eta eskolaurrearen kalitatearen arteko harremanak ikertzea izan zen, haur‑eskolan sartzean ebaluazioaren emaitzak erabiliz.
Ikerketa horretarako, analisi kuantitatibo bat egin zen erlazioak aztertzeko. Ikertzaileek datu kuantitatiboak bildu zituzten, estatu osoko haur‑eskolako sarrera‑ebaluazioa eta eskolaurreko hezkuntza publikoaren inskripzio‑erregistroak oinarri hartuta. Halaber, estatu-mailan lehendik zeuden ebaluazio-datuen analisi estatistikoak jaso zituzten. Ikertzaileek erregresio anizkoitzaren eredua erabili zuten koaldagai demografikoak zituen analisian.
Ikerketa horretan parte hartu zutenek Utah osoan 2017-18 ikasturtearen hasieran matrikulatutako eskola publiko eta itunduetako kindergartenetako 45.895 ikasle sartu zituzten. Ikertzaileek Utah osoko eskola publiko guztietatik eta itunpeko eskola gehienetatik bildutako datuak erabili zituzten.
Azterlan horretarako datu-iturri nagusiak 2017ko udazkeneko KEEPen puntuazioak (alfabetatze matematiko goiztiarrean eskolarako prestatzeko puntuazio orokorra eman zutenak) eta 2016-17 ikasturteko eskolaurreko hezkuntza publikoan izena emateko datuak izan ziren. KEEP ebaluazioak hiru puntuazio-kategoria ditu: alfabetatzea, aritmetika eta trebetasun sozial eta emozionalak, 14 galderarekin eta zortzi behaketa-galderarekin. Ebaluazioa ez da kronometratzen, eta 15 minutu baino gutxiago behar dira banaka emateko. Proba paperean eta aurrez aurre egiten da. Ebaluazioaren zatian sei galdera sartzen dira: memoriaren zenbaketa, zenbakien aintzatespena, bat-bateko elkarrekikotasuna, kardinaltasuna, zenbakien eta kopuruaren arteko lotura, formen sorrera eta kopuruen diskriminazioa.
Azterlanaren emaitzek erakutsi zuten eskolaurreko ikastetxe publiko batera joateari buruzko aldagai independenteek eta haren kalitateak ez zutela eragin positibo bera izan azterketa horretako haurrentzako alfabetatze matematiko goiztiarreko puntuazioetan, aurreko azterlan askotan jakinarazi den bezala.
Ikerketa gehiago behar da eskolaurreko beste ikastetxe mota batzuetara joaten diren ikasleekin alderatzeko. Hala ere, azterlan horretako azpitalde demografikoen eta eskolaurreko ikastetxe publiko motaren azterketa zehatzagoak emaitza positibo garrantzitsu batzuk eman zituen. Eskolaurreko lineako programetan parte hartu zuten haurrek, batez beste, puntuaziorik onenak lortu zituzten matematika goiztiarreko alfabetatzeko Keep proban. Nahiz eta eskolaurreko hezkuntza publikoan parte hartzeak eragin mugatua izan zuen haurren puntuazioetan alfabetatze matematiko goiztiarrean azterketako biztanleentzat, emaitzek, halaber, eskolaurreko hezkuntza publikoak haurren talde espezifikoentzat duen garrantzia erakusten dute.
Haur batzuentzat, are beharrezkoagoa da eskolaurreko hezkuntza publikoan parte hartzen dutela bermatzea, lorpen- eta aukera-arrakalak ixteko abantaila‑puntu gisa, eta aukerarik onena da kalitate handiko eskolaurreko aurrez aurreko konbinazioa eta lineako ikaskuntza jasotzeko. Azterlanaren emaitzek adierazten dute garrantzitsua dela koaldagai demografikoak dituzten haurren sarbideari lehentasuna ematea (maila sozioekonomiko baxua, ingeleseko ikasleak, gutxiengo etnikoak eta ezgaitasunak dituzten ikasleak), eskolaurreko programazioren batean parte har dezaten. Eskolaurreko hezkuntza publikorako eskuragarri dagoen finantzaketa mugatuarekin, haur arriskutsuentzako eskolaurreko aukerak zuzentzeko aukera kontuan har daiteke, esku-hartze goiztiarrerako estrategia gisa eta, aldi berean, jokalekua ikaskide abantailatsuenekin berdintzeko estrategia gisa.
Egilea: Laura Gutierrez
