Aro digitalean bizi gara, eta lehen eskolako eta kaleko testuinguruetan gertatzen zena, “bullying” edo jazarpen izenaz ezagutzen dena, orain sare sozialetan eta Interneten ere gertatzen da, eta cyberbullying izenaz ezagutzen da. Ziberjazarpen hitza honela definitzen da: mezuak, postak, argazkiak eta beste eduki digital batzuk behin eta berriz argitaratzea eta/edo bidaltzea, baldin eta horiek jasotzen dituenarengan kaltea sortzen badute; horrek hainbat ondorio sortzen ditu biktimarengan, hala nola depresioa, jokabide autosuntsitzaileak, antsietatea eta suizidio-saiakerak. Horren guztiaren ondorioz, ziberjazarpena gizartearen osasun-arazo handienetako bat da, eta, beraz, ezinbestekoa da prebenitu eta saihesteko esku hartzea.
Hainbat ikerketa zientifikok frogatu dutenez, lekukoek garrantzi handia dute erasoak saihesteko edo geldiarazteko orduan. Haien esku-hartzeak, biktimari lagunduz, jazarleari aurre eginez, edo helduekin hitz eginez, jazarpenak edo ziberjazarpenak sortzen dituen ondorio negatiboak murrizteko zein geldiarazteko ondorio positiboak dituela erakutsi du. Ez hori bakarrik, bullying-a geldiarazteko lekuko horien esku-hartzeak, ziberjazarpen-kasuetan ere, beste pertsona batzuk ere esku hartzera eta defendatzeko, aurrez aurre jartzeko edo salatzeko jokabideak hartzera bultzatzen ditu.
Vlandeeren eta kideek egindako azterlanean, ziberjazarpenaren aurkako programa bat garatu eta ebaluatu zuten. Programa horrek arrakasta izan zuen haurrek ziberjazarpen-istiluetan esku hartzeko zuten asmoa suspertzeko. Garrantzitsua da ziberjazarpenari buruzko ikaskuntza elektronikoaren modulua egin zitzaien haurren artean esku hartzeko asmoak areagotzea. Bereziki, emaitzek erakutsi zuten kostu txikiko eta laburreko lineako esku-hartze programa batek arlo horretan zuen eraginkortasuna (35 minutu).
Dena den, asmoaz gain, jarrerak, esku-hartzearen garrantziari buruzko kontzientzia, noiz eta nola esku hartu jakiteko informazioa, enpatia eta biktima defendatzen eta babesten duten jarrerak ere areagotu behar dira.
Hori lortzeko, ikertzailek proposatzen dute ondorio negatiboen berri ematea, eta lekukoek bullying kasuak testuinguru digitaletan gelditzeko behar dituzten tresnak eta askotariko estrategiak eskaintzea, hala nola: beste pertsona esanguratsu batzuk ziberjazarpenari aurre egiteko prebentzio-programetan sartzea; haurrek beren ikaskideek ziberjazarpenaren kontra pentsatzen dutena ikustea, eta ez soilik idatzizko informazioa, adibidez, bideo bat, ikaskideak ziberjazarpenaren jokabideari uko eginez eta biktima baten alde esku hartzearen alde argudiatuz erakusten dituena; biktimen testigantzak erakustea, adibidez, ziberjazarpenaren biktimen bideoak, haien beharrak adierazten dituztenak eta ikusleek horiek nola ase ditzaketen adierazten dutenak. Hori guztia lagungarria izango litzateke ziberjazarpenaren aurkako eta biktimen aldeko esku-hartzerako jokabidea indartzeko. Horrela, esku hartzeko motibazioa areagotu daiteke eta motibazio hori beste pertsona batzuei transmititu, sareko jazarpena eta indarkeria pixkanaka desagerrarazteko.
Egilea: Ainhoa Bilbao Salazar
