Jonathan Osbornek, Stanfordeko Unibertsitateko ikertzaile emerituak eta AEBetako Hurrengo Belaunaldiko Estandar Zientifikoen egileetako batek, argitaratu duen “Hezkuntza zientifikoa desinformazioaren aroan” izeneko txostenari buruz hitz egin du Scientix Kongresu Nazionalean, FECYTek eta Hezkuntza eta Lanbide Heziketako Ministerioak antolatuta.
Aditu horrentzat, zientzia ona ikaragarria edo kezkagarria da, baina zerbait ez da ondo egin irakaskuntzan. Esate baterako, oso larria da lagun heldu bati eskatzea eskola-zientziaz gogoratzen duen zerbait kontatzeko, orain ulertzen duen mundua eraldatuko lukeen ideia garrantzitsu bat, eta hori ezertaz ez gogoratzea. Hori tragedia handia da diziplinarako, baita haientzat ere, zientzia lorpen intelektual handia baita.
Nola aurkezten da eta nola komunikatzen da zientzia eskoletan? Hor dago gakoa. Ikasleei informazio zati txikiak aurkezten zaizkie, baina inoiz ez koadro osoa. Horrek ez du funtzionatzen. Ikasle askok ez dute ikusten zer zentzu duen eta zergatik den garrantzitsua, eta ez dute gogoratzen helduaroan eskolan ikasi duten ezer.
Osbornek bi ideia nabarmentzen ditu:
Zientziaren hizkuntza eskuratzearen garrantzia.
Hizkuntza hori erabiltzeko eta gaitasun hori eraikitzeko, aukerak behar dira. Hau da, fotosintesi hitza ikasteak berez ez du baliorik, planetaren erreakziorik esanguratsuena zergatik den azaldu ezean. Jarduera batzuetan, ikasleei gauzak idazteko eta azaltzeko eskatu behar zaie. Kontua da ikasleei zientziaz hitz egiteko aukera ematea, gutxienez ondoan duten pertsonarekin hitz egitea eta ideia bat azaltzea. Ondo gogoratutako ideia bakar batek 1.000 ahaztuk baino gehiago balio du.
Argudio zientifiko bat egon beharra
Zientziaren alderdi nagusia ebidentzian oinarritutako argudiaketa da. Garrantzitsua da ikasleek hori gogoan izatea. Teknologia erabilgarria da, baina, haren ustez, gehiegizko teknologia irakaskuntza txar bat indartzeko bakarrik erabiltzen da. Zoragarria da PowerPoint erakustaldiak izatea, baita YouTubeko bideoak ikusaraztea ere. Baina bi gauza izaten jarraitzen du: erakustea eta kontatzea. Horrela jendeak ez du ideiekin bat egiten ikasten. Eskatu behar da haiengan pentsatzeko, haiei buruz idazteko eta hitz egiteko.
Zientzia-hizkuntza eskuratzea eta ebidentzietan oinarrituta argudiatzea, bi helburu garrantzitsu horiek lantzen ari dira, hain zuzen ere, tertulia dialogiko zientifikoak eta talde elkarreragileak egiten dituzten hainbat ikasle mundu osoan zehar.
Egilea: Isabel Mendizabal
