Hizkuntza-eredu handiak edo LLM (Large Language Models) , hala nola Chat GPT, Turing eta Gopper, datu eta testu askorekin entrenatu diren adimen artifizialeko mota bat dira. Entrenamendu horri esker, hizkuntzari buruz ikasten dute eta hizkuntza jakin batean idatzitako kontsultak ulertu eta erantzuten dute. Orain, ikertzaileek, hezitzaileek eta enpresek hizkuntza-eredu handi horiek ikaskuntzarako bazkide fidagarri eta zehatz bihurtzeko moduekin esperimentatzen ari dira.
Ez dira gutxi Txat GPTren erabilerari buruzko erreakzio negatiboak hezkuntzan. Hezitzaile asko beldur dira Chat GPTren igoerak ikasleei zereginetan tranpa egitea erraztuko ote dien, ikasleek Chat GPTk euren etxeko lanak eurentzat egitea besterik ez dutela lortuko, edo chatbot baten menpeko bihurtu ahal izango ote diren erantzun azkarrak lortzeko, arrazoia ulertu gabe. Gainera, chatbot horien erantzunak erratuak egon daitezkeela. Bestetik, pribatutasuna beste oztopo bat da: horietan idazten duten guztia Open AIk gordetzen du eta modeloak entrenatzeko erabil daiteke.
Hala ere, erronkak eta arriskuak gorabehera, ikertzaileak, hezitzaileak eta enpresak LLM-en potentziala aztertzen ari dira, hezkuntza hobetzeko tresna gisa. Batzuek Chat GPT alternatibak erabiltzen dituzte, eta beste batzuek zehaztugabetasunak eta akatsak murrizteko moduak aurkitzen dituzte. LLM erabiltzeak denbora aurreztu liezaieke ikasleei eta irakasleei, eta eztabaidan eta ikaskuntzan zentratzen lagun liezaieke. Hezitzaile batzuek pentsamendu-lagun potentzial gisa ikusten dituzte, giza tutore bat baino gutxiago kosta lezaketenak, eta pertsonak ez bezala, beti daude prest. Adibidez, ikasleak urratsez urratseko arazo baten bidez gida ditzakete, pentsamendu kritikoa suspertu edo erabiltzaileen sormena hobetu eta kontuan hartzen ari diren aukerak zabaldu.
Khanmigo tutore eta irakaskuntza-laguntzailearen kasua da, Open AI eta Khan Academy irabazi-asmorik gabeko erakundearen arteko elkarte baten emaitza.GPT-4 erabiliz, Khanmagok aholkuak ematen dizkie ikasleei ariketa baten bidez lan egiten duten bitartean, irakasleei denbora aurrezteko. Baina laguntzaileak oraindik akatsak egiten ditu. Kristen DiCerbo akademiako ikaskuntza-zuzendariak adierazi duenez, ildo fin bat dago ikaskuntzari laguntzen dion galdera baten eta ikasleek amore ematea eragiten duen galdera baten artean. Gainera, funtsezkoa da hezkuntzan erabiltzen den edozein chatbotetan haien tonua arretaz egiaztatzea, baita zehaztasuna ere, eta ikasleak iraintzen edo mespretxatzen ez dituena, edo galduta sentiarazten dituena. Norbaitek ikasteko duen interesa legez suntsi dezakezu modu txarrean lagunduz.
Itzelezko onurak egon daitezkeen arren. enpresek erronka handiak aitortzen dituzte. Hezkuntzan IAren erabilerari buruzko gai garrantzitsu bat da nork eskuratu ahal izango duen, eta hezkuntza-baliabideetan dauden desberdintasunak areagotuko dituzten. Beste erronka bat da nola ziurtatu LLM-ek ematen duten informazioa ez dela lerratua izango, eta ereduek aintzat hartuko dituztela behar bezala ordezkatuta ez dauden taldeen ezagutzak eta ikuspuntuak. Informazio hori ez dago LLM-ak gaitzen dituen testuaren zati handi batean.
Ez dago argi hezkuntzarako LLM-en promesak arriskuak gaindituko dituen ala ez baina edonola ere, funtsezkoa da bere mugak ulertzea. Hezkuntzan adimen sortzaileari buruzko gida argitaratu berri duen UNESCOren arabera, gizarteak LLM-en indarguneak eta arriskuak ulertzen lagundu behar die ikasleei eta gidaren gomendio nagusietako bat da hezkuntza-erakundeek Chat GPT bezalako tresnak baliozkotzea, ikaskuntzari laguntzeko erabili aurretik.
Egilea: Isabel Mendizabal
