Erakundeek eta elkarteek prestakuntza eta kanpaina asko egin dituzte, maitasun erromantikoa genero-indarkeriaren arrazoietako bat dela defendatu dutenak. Zorionez, baieztapen horren aurkako ebidentzia zientifikoak zabaldu direnez, gaur egun ia desagertu egin dira halako kanpaina instituzionalak. Literatura zientifikoak maitasun erromantikoaren onurak erakutsi ditu, indarkeria prebenitzeko funtsezko babes-faktore gisa. Hala ere, indarkeriarekiko harreman hori “maitasun erromantikoaren mitoei” egozten zaie oraindik ere, eta mito horiek askatasunik ezarekin eta derrigortzearekin lotzen dira.
Cañaverasek eta kideek egindako ikerketak beste urrats bat eman du eta “maitasun erromantikoaren mitoak” deiturikoak maitasun erromantikoaren ezaugarriak ote diren sakontzen du. Ikerketa honetan aztertutako literaturak maitasun erromantikoaren ezaugarri nagusiak erakusten ditu, eta mito horien kontrakoa dela ondorioztatzen du, emakumeak mendetasun feudaletik eta beste sumisio batzuetatik askatu baititu historian zehar.
Aztertutako bibliografia osoan maitasun erromantikoaren -eta bere aurrekoen- sei ezaugarri nagusi aurkitu dira, mito horiek desmuntatzen eta kontraesanean jartzen dituztenak.
- Maitasun erromantikoari buruzko antzinako idazkirik garrantzitsuenak eta gaur egun aipatzen direnak duela 26 mendeko feminista baten amodiozko poemak dira: Safo de Lesbos. Maitasun erromantikoaren ideala ez da sortu bortxaketa eta askatasunik eza normalizatzen duten bikote heterosexualen inposaketa patriarkalaren ondorioz. Emakume askok, horietako batzuk feministatzat hartzen dira gaur egun, maitasun erromantiko idealari buruzko lan artistikoak sortu dituzte duela mende asko.
- Ez da mendebaldeko sorkuntza, ezta modernoa ere. Izan ere, maitasun erromantikoa erromantizismo garaian horrela deitzera iritsi bazen ere, bere aurrekariak K.a. 3500. urtekoak dira. Gainera, maitasun erromantikoaren ideala hainbat kulturatan aurki daiteke, eta horrek erakusten du unibertsala dela.
- Maitasun erromantikoaren aurrekariak, mendeetan zehar, estatus sozioekonomiko handieneko pertsonetara murriztu ziren, hala nola nobleetara. Erromantizismoan orokortu eta zabaldu zen biztanleria orokorraren artean.
- Maitasun erromantikoa eta horren aurrekoak harreman afektibo-sexualak izateko gizabanakoen aukera askearen defendatzaileak izan ziren, eta jauntxoen edo beren familietako kideen erabakiaren mende egotea desafiatu zuten, hala nola ezkontza egokituen kasuan. Horrek kontraesanean jartzen du maitasun erromantikoa hertsapenarekin lotzen duen mitoa.
- Erromantizismoko lehen operan emakumeak gizona salbatzen du, eta beste errealitate enpiriko askok zalantzan jartzen dute maitasun erromantikoan gizonek emakumeei beti beren babesle eta salbatzaile izateko beharra ezartzen dietela dioen mitoa.
- Ezkontzatik kanpoko sexu-harremanak, maitasun erromantikoaren aurretik, ez ziren erabaki askeak, gizon boteretsuen inposaketa bat baizik. Emakume asko, denboran zehar, harreman afektibo-sexualak izatera behartu zituzten, haien baimenik gabe; besteak beste, prostituzioa, bortxaketa, esklabotza edo “lehen gaueko eskubidea” (jus primae noctis).
Ondorioz, maitasun erromantikoa, bere sorreratik eta baita bere aurrekarietatik ere, mito horiek diotenaren guztiz kontrakoa da. Bikote afektibo-sexuala aukeratzeko askatasuna ekarri dio gizateriari, eta genero-indarkeriatik babesteko faktore gisa balio izan du. Maitasun erromantikoaren idealak askatasunik eza eta mendeetan zehar emakume asko azpiratu dituen hertsaduraren normalizazioa gainditzea ekarri du beti.
Egilea: MªLuisa Jaussi
