(Daily 27-tik itzulita)
Haurren Eskubideei buruzko Nazio Batuen 1989ko Konbentzioaren 19. artikuluak adierazten du haur guztiek dutela abusuaren edo tratu txar fisiko eta mentalen aurkako babesa jasotzeko eskubidea. Horrela izan beharko luke munduko haur eta nerabe guztientzat. Tamalez, Asturiasko (Espainia) 16 urteko nerabe bat hil zen joan den urrian, eskola-jazarpenaren eta ingurune birtualeko jazarpenaren ondorioz. Batzuetan senideak konturatzen dira eskola-jazarpenaz beranduegi denean, eta ezin dute ezer egin horri buruz. Baina oraingoan, amak dioenez, bazekiten. Familiak salatu egin zuen, eta ikastetxeko agintariei jakinarazi zien, antibullying protokoloa aplikatu baitzuten, baina emaitzak erakusten du ez zuela balio izan nerabeak jasotzen zuen etengabeko jazarpena geldiarazteko.
Ez da kasualitatea, kausalitatea baizik; izan ere, aspalditik ikusten ari gara ikastetxeetan “aditu” faltsuen eta beren esperientzian oinarritzen diren pertsonen buloak zabaltzen ari direla eskola-jazarpeneko kasuetan zer egin aholkatzeko. Hori kaltegarria da, ez baitira oinarritzen inpaktu sozialaren ebidentzia zientifikoan; ebidentzian oinarritutako ekintzak dira, eta emaitza onak erakutsi dituzte aplikatzen diren testuinguru guztietan. Hezkuntza eta Prestakuntzaren Dimentsio Sozialean (NESET) lan egiten duten Adituen Sarearen txostenean (“Ikasleen ongizatea lortzea guztiontzat: indarkeriarik gabeko hezkuntza-testuinguruak”) berriki argitaratu den bezala, indarkeria prebenitzen laguntzen duten ekintzak gauzatzen dira ikastetxeetan, ebidentzian oinarrituta eta gizartean eragina dutenak. Horien artean dago Club Valiente Violencia Cero delakoa, berdinen arteko eskola-jazarpena murrizten duela erakutsi duena, hainbat testuinguru sozioekonomiko eta kulturaletan indarkeriarekiko zero tolerantziaren kultura sustatuz eta sustatuz.
Zentzu horretan, komunikabideek funtsezko zeregina betetzen dute eskola-jazarpenaren arazoari heltzeko orduan; izan ere, gaiari buruzko informazio zehaztugabea edo engainagarria zabaltzean, nahi gabe, hura betikotzen laguntzen dute. Eskola-jazarpenari heldu nahi dioten telesail eta film askok askotan ez dute lortzen aurrea hartzea, eta, aldiz, haur eta nerabe ugariren egoerak okerrera egiten du. Gaia gaizki tratatzean edo sentsazionalizatzean, irudikapen horiek jokabide erasokorrak normaldu ditzakete, baita jazarleen papera goraipatu ere, eta horrek ondorio kaltegarriak ekar ditzake. Paradoxa da eskola-jazarpenari buruz arduragabe zenbat eta gehiago hitz egin, orduan eta gehiago sustatzen dela, eta horrek are gehiago elikatzen dituela indarkeriazko jokabideak.
Kezka gero eta handiago horri erantzunez, hainbat talde gero eta baliabide gehiago eskatzen ari dira hezkuntza-inguruneetan eskola-jazarpena prebenitzeko. Hala ere, baliabideak handitzeko ahalegin horiek azaleko edo gaizki informatutako ikuspegietan zentratu ohi dira, arazoaren kausa sakonei ebidentzian oinarritutako ekintzen bidez heldu beharrean. Eraginkortasunik gabeko konponbideak hedatzen dituzten baliabideetan inbertitzea gaixotasun bat sendatzen ez duten sendagai gehiago sortzearen antzekoa da. Ahalegin hori proaktiboa izan daiteke lehen begiratuan, baina, azken batean, gutxi egiten du arazoa konpontzeko. Beraz, haur eta nerabeen bizitzak benetan salbatu nahi baditugu, gizartean eragina duten irtenbide eraginkorrak aplikatu behar ditugu.
Argazkia: Freepik
Egileak: Roger Campdepadros eta Garazi Alvarez
