(Periodico Educacion-etik itzulita)
Eskoletako ebidentziak behin eta berriz aipatzen dira, kontrakoa gertatzen denean eskola-porrota sortzen delako, eta asko urruntzen gaituelako, genero-kontuez, berdintasun-helburuez, hezkidetzaz eta genero-indarkeria desagerrarazteaz ari bagara. Sinesmen eta bulo faltsuetan oinarritzeak gure hezkuntza-sistema ahultzen du, eta eskola publiko unibertsal, askotariko eta kalitatezkoaren helburutik ere urruntzen gaitu, guztion arrakastarako eta ongizaterako.
Irakaskuntzan eman ditudan 30 urteetan, ikasle guztientzat onena nahi ez zuten oso ikaskide gutxirekin bat egin dut, eta, generoari eta harreman afektibosexualei dagokienez, gehienok bat gatoz hezkidetzaren helburuekin; hala ere, aldi berean, ez da arraroa gai horiei aurre egiterakoan deserosotasuna, atsekabea eta desengainua ikustea. Aukeraren hizkuntzaren aurrean, kexaren hizkuntza sortzen da tutoreen bileretan, irakasleen geletan edo kafetegian, ikasgeletan alderdi horiei buruzko saio desatsegin eta gatazkatsuen ondoren. Era berean, ez da arraroa ikustea zer nolako ondoeza dagoen prestakuntza egokirik gabe aurre egin behar zaielako, edo ikastetxeetatik kanpoko pertsonak etortzen direlako prestakuntza ematera, izan arren, ikastetxe bateko eta 25 edo 30 nerabeko gela bateko oinarrizko dinamikak ezagutzen ez dituztenak.
Ondoez, desengainu eta asegabetasun sentsazio horrek (aspaldidanik genero-desberdintasunei sinesmen faltsuetan oinarrituta zerekin eta nola aurre egin zuzentzen duten pertsonei ere eragiten diena) modu bidegabean ekarri du porrotaren erruak sektore guztietara zabaltzen dituen giroa sortzea, hobekuntza bermatzen duten jarduerak aplikatzen ez direnean askotan gertatzen den bezala: ikasleak, familiak, irakasleak… Sortzen duten giro horrek asko ahultzen du eskola publikoa, eta horren atzean dago buloetan oinarritutako esku-hartzeak egitera behartzea, gauzak hobetu beharrean, okertu egiten baitituzte.
Albiste ona da zientziak argi eta garbi identifikatu duela zerk eragiten duen hobekuntza hezkuntzan, zer gai landu behar diren ikasgeletan genero-gaietan eta nola, berdintasunean, indarkeriarik ezean, biktimei laguntzen… aurrera egiteko aukera emango diguten ingurune seguruak lortzeko. Halaber, identifikatu dute zer bulok urteak daramatzaten hobekuntza garrantzitsuak eragozten eta gauza batzuek okerrera egitea eragiten. Are berri hobea da gero eta irakasle eta ikastetxe gehiagok dutela ebidentzietarako sarbidea, ezagutzen dituztela eta praktikan jartzen dituztela.
Iaz, Asturiasen Eragin Sozialeko Ebidentzietan oinarritutako Hezkidetzako 1. Jardunaldia izateko zortea izan genuen. Doako jardunaldi ireki honetan, hainbat testuingurutan (eskoletan, institutuetan, harrera-zentroetan, unibertsitatean…) hobekuntzak sortzen ari diren jarduerak (solasaldi dialogikoak, gatazkak prebenitzeko eta konpontzeko eredu dialogikoa, zero indarkeria ausarten kluba, etab.) eta hobekuntzan gehien laguntzen ari diren ebidentziak ezagutu ahal izan genituen: “genero-indarkeria isolatzailea” (Eusko Legebiltzarrean eta Katalunian aho batez onartua), “igoeraren irudipena” edo “diskurtso hertsatzailea”, sozializazio kaltegarria (bereziki gazteena), erakargarritasuna eta indarkeria batzen dituen kapital harrapari baten eraginpean, etab. Genero-indarkeria prebenitzeko sozializazioa lortu dutela erakutsi duten edukiak eta jarduerak dira, biktimei biktima izateari uzten eta bizirik ateratzen laguntzen dietenak, haien memoria adiskidetasunarekin eta beste pertsona batzuen babesarekin berreraikiz.
Genero-gaietan alderdi askotan hobekuntzarik eta inboluziorik eza eragin duten praktika txarrak alde batera uztera behartuta gaude. Ebidentzia zientifikoak aplikatu nahi diren politiketan eta programetan integratzeko bitartekoak bilatu behar ditugu, eta, halakorik ezean, intelektual eraldatzaile gisa jardun behar dugu, ebidentziak aplikatzeko, eta ez ikasgeletan gertatzen direnak aplikatzeko, haurren eta nerabeen, haien familien, irakasleen eta, oro har, gizarte osoaren onerako, guztiak hobetzeko kalitatezko eskola unibertsala lortzeko.
Argazkia: Freepik
Egilea: Benjamin Menendez
