(Periodico Educacion-etik itzulita)
Indarkeria mota guztiak eta, bereziki, genero-indarkeria isolatzailea gainditzen ari diren Valentziako eskolak
Duela gutxi, zero indarkeria ausarten klubari eta haurtzaroan eta nerabezaroan genero-indarkeria isolatzailea murrizteari buruzko artikulu bat argitaratu da. Lehenik eta behin, eta azterlan honen emaitzak partekatu aurretik, argitu nahi dugu zero indarkeria ausarten kluba arrakasta handiko jarduera bat dela testuinguru guztietan edozein indarkeria-mota gainditzeko, eta komunitate edo erakunde bateko kideek osatzen dutela, zeinahi indarkeria mota jasaten ari den edo pairatzeko beldur den edozein kideri laguntzen baitiote beti, biktima babestea eta bizirik irautea bermatzen duen ezkutu gisa jokatuz.
Jarduera arrakastatsu hori bizikidetzaren eredu dialogikoari jarraitzen zioten eskoletan sortu bazen ere, indarkeria gainditzeko gizartean izan zuen eraginaren ondorioz, eredu horretatik independizatu egin zen, baina askotan elkarri lotuta jarraitzen dute. Askok dakizuenez, ikaskuntza dialogikoan oinarritzen da hasieran (Flecha, 1997), eta, beraz, zero indarkeria ausarten kluba, alde batetik, gizarte dialogikoaren ondorio praktikoa da, eta, bestetik, gizarte dialogiko horren baterako sorkuntzan laguntzen du.
Ikerketa horrek eskoletan genero-indarkeria isolatzailea identifikatzearen garrantzia aztertu zuen, eta, horretarako, indarkeria zero ausarten klubaren ezarpena aztertu zuen Valentziako Erkidegoko Ikaskuntza Komunitateko ikastetxeen sarea osatzen duten lehen hezkuntzako bost eskolatan eta hezkuntza bereziko eskola batean. Eskola horiek harreman estua dute Valentziako A Hombros de Gigantes mintegiarekin. Mintegiak eragin soziala duten ebidentzia zientifikoetan oinarritutako prestakuntza eskaini die irakasleei eta hezkuntza-komunitateei. Ikerketarako, zentro horiek hainbat irizpideren arabera aukeratu ziren, hala nola aniztasunaren ezaugarrien arabera, eta bi urte baino gehiago daramatzatelako zero indarkeria ausarten kluba zorrotz ezartzen.
Jarraian, emaitzetako batzuk partekatzen ditugu:
Ausarten arteko aliantzak sortzen ditu indarkeria prebenitzeko.
Pertsona ausartak elkartzeak, biktimen eta biktimak defendatzen dituztenen defentsa erakargarri egiten duen desioaren hizkuntzarekin lotuta, konfiantza, indarra eta segurtasuna ematen die kideei biktimei laguntzeko urratsa emateko, errepresalien beldurrik izan gabe, babes handia dutela sentitzen baitute. Irakasle batek honela azaldu zuen:
«Horrek markatzen du ausarten kluba, ausarten taldea garelako definitzen dugu geure burua… Familia bat bezalakoa gara, geure burua babesten, maite eta zaintzen dugulako, geure burua babesteko eta zaintzeko kontzientzia hori. Horregatik ez dut bigarren mailako jazarpenik ikusi, biktima bat dagoenean denek hartzen dute jarrera»
Erasotzaileekiko aliantzak hausten ditu.
Erasotzen duenak laguntza emango dioten aliatuak bilatzen ditu, defendatuko dituzten konplizeak. Zero indarkeria ausarten klubak indarkeria erabiltzen zuenak aliatuak aurkitzeko aukerak ahultzea lortu zuen. Aliatuak aurkitzeko zailtasun horrek lagundu zien ikasleei taldearen konpromiso bat hautematen, justiziaren defentsarekin eta indarkeriaren gaitzespenarekin bat zetorrena.
«Matoia jada ez da, matoia txalotzen zuen taldetxo bat zuelako eta taldetxo horrek jada ez du txalotzen ni hemen nagoelako, ni etorri naizelako eta ikusi dudalako eta haurrak nola joan diren eta esan diotelako: “hau ausarten klubera doa”, nik ikusi dut» (ama)
Indarkeria salatzeko testuinguru seguruak sortzea lortzen du.
Landa-lanak egiaztatu zuen zero indarkeria ausarten klubak eraso fisikoak eta hitzezkoak onartezintzat jotzen lagundu zuela. Hezkuntza-komunitatearen zati handi batek baztertu egiten zituen. Nahi ez ziren ekintzatzat hartu zirenez, ikasleak ekintza horiek salatzen hasi ziren, eta publikoki arbuiatzen.
Argitu nahi dugu artikulu zientifiko honen oinarrian dagoen ikerketa-ildoa A Hombros de los Gigantes mintegiko kide diren Valentziako eskolen eta CREA ikerketa-zentroaren arteko etengabeko elkarrizketan egin dela. Gaur egun zientzia guztien baldintza diren inpaktu sozialerako eta baterako sorkuntzarako irizpideak sorrarazi dituen ikerketa-metodologia komunikatiboarekin egin da bere osotasunean.
Zero indarkeria ausarten kluba, lehen esan bezala, edozein testuingurutan aplika daiteke, eta erakutsi du eraginkorra dela biktimen eta haiek defendatzen dituztenen isolamendua gainditzeko, erabakigarria baita indarkeria mota guztiekin amaitzeko.
Argazkia: Freepik
Egileak: Sara Carbonell eta Josep Maria Canal
